Тошкентда кичик АЭС ва атом чиқиндиларини утилизация қилиш масалалари муҳокама қилинди

МДҲ давлатлари кичик қувватли реакторлар, экологик реабилитация ва тинчлик атомига эътибор қаратди

МДҲ комиссияси атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланишнинг муҳим масалаларини муҳокама қилиш учун биринчи марта Тошкентда йиғилди. 17 декабрь куни бўлиб ўтган 26-йиғилишда Ўзбекистон, Россия, Арманистон, Беларусь, Қозоғистон, Қирғизистон ва Тожикистон вакиллари кичик атом реакторларининг истиқболлари, уран чиқиндихоналарини рекультивация қилиш ва хавфли чиқиндиларни утилизация қилиш учун ядро технологияларини қўллашни кўриб чиқдилар.

Учрашувни очар экан, «Ўзатом» агентлиги директори ўринбосари Нозим Муксиновнинг таъкидлашича, йиғилишнинг Тошкентда ўтказилиши Ўзбекистоннинг халқаро ядро-энергетика мулоқотидаги ўсиб бораётган ролини тасдиқлайди. Иштирокчилар атом энергетикасини ривожлантириш фақатгина энг юқори хавфсизлик стандартларига риоя қилган ҳолдагина мумкинлигини таъкидладилар. «Ўзатом» вакилларининг сўзларига кўра, мамлакатда бир вақтнинг ўзида АЭС лойиҳасига жамоатчилик ишончини шакллантириш ва соҳа мутахассисларини тайёрлаш бўйича ишлар олиб борилмоқда.


Марказий масалалардан бири Россияда аллақачон қўлланилаётган ва Ўзбекистон ва Қирғизистонда жорий этиш учун кўриб чиқилаётган кичик қувватли реакторлар бўлди. Шунингдек, томонлар уран қазиб олишдан зарар кўрган ҳудудларни рекультивация қилиш бўйича давлатлараро дастурнинг боришини муҳокама қилдилар ва МДҲ мамлакатларининг 2030 йилгача бўлган даврда тинчлик атоми соҳасидаги ҳамкорлик режасининг оралиқ натижаларини маъқулладилар.

Экологик муаммоларга алоҳида эътибор қаратилди. Гап Марказий Осиё мамлакатларида ўн минглаб тоннага баҳоланган фойдаланилмаган пестицидларнинг тўпланган захираларини утилизация қилиш, шунингдек, электр транспортининг ўсиши фонида литий аккумуляторларини қайта ишлаш ҳақида борди. Иштирокчилар айнан ядро ва радиация технологиялари ушбу муаммоларнинг хавфсиз ва илмий асосланган ечимлари учун асос бўлиши мумкинлигига келишиб олдилар.